ZWIĄZKI ORGANICZNE

 

Człowiek,aby żyć, musi pobierać odpowiednie cząsteczki, które są niezbędne do produkcji elementów budulcowych organizmu i do wytwarzania energii. Do najważniejszych należą cukry (węglowodany), białka, tłuszcze, kwasy nukleinowe. Cukry dzieli się ze względu na ich budowę (ilość atomów węgla w cząsteczce): pentozy i heksozy. Do pentoz (węglowodanów zbudowanych z pięciu atomów węgla) należą ryboza i deoksyryboza, wchodzące w skład kwasów nukleinowych (DNA, RNA).




Heksozami (cukrami zawierającymi w cząsteczce sześć atomów węgla) są glukoza (właściwie najważniejszy cukier dla człowieka, pełniący rolę paliwa energetycznego) i fruktoza. Dwucukry (disacharydy), to węglowodany zbudowane z dwóch cząsteczek cukrów prostych (takich, jak wymienione wcześniej: glukoza, fruktoza, ryboza, deoksyryboza). Dwucukrami są: maltoza (zbudowana z dwóch cząsteczek glukozy), laktoza (tworzona przez glukozę połączoną z galaktozą) czy sacharoza (utworzona z cząsteczki glukozy i cząsteczki fruktozy). W układzie pokarmowym dwucukry są rozkładane przez odpowiednie enzymy do cukrów prostych, które dopiero w takiej postaci mogą zostać wykorzystane przez organizm do wytworzenia energii lub budowy innych bardziej złożonych związków. Wielocukry (polisacharydy), to węglowodany zbudowane z wielu cząsteczek cukrów prostych. Przykładem jest celuloza, glikogen, skrobia czy chityna. Cukry złożone również muszą zostać rozłożone do cukrów prostych w układzie pokarmowym organizmów (ludzie nie trawią celulozy czy chityny, ale potrafią to np. króliki, krowy), aby mogły zostać wchłonięte w jelicie. Białka (proteiny) zbudowane są z aminokwasów. Białka mogą być proste (budowane tylko przez aminokwasy) lub złożone (zawierają wtedy dodatkowe elementy, np. metale, wówczas nazywają się metaloproteinami). Kwasy nukleinowe (DNA, RNA) budowane są przez nukleotydy.

 

Każdy nukleotyd składa się z jednej z czterech zasad azotowych (adenina, guanina, tymina, cytozyna, a w przypadku RNA zamiast tyminy występuje uracyl), reszty kwasu fosforowego i cukru pentozy (w DNA jest to deoksyryboza, a w RNA ryboza). Tłuszcze (lipidy), to estry gliceryny i wyższych kwasów tłuszczowych. W organizmie pełnią funkcje zapasowe i energetyczne.

 
 

Główne kategorie produktów pochodzenia organicznego to:

• bio-paliwa pochodzące z upraw 

roślin energetycznych (oleje, biodiesel, etanol )

• substancje chemiczne pochodzenia organicznego (farby, barwniki, 

polimery, lubrykanty, rozpuszczalniki, żywice)

• materiały pochodzenia roślinnego 

i zwierzęcego (produkty z włókien 

naturalnych, drewno, tarcica, skóra, 

laminaty, plastiki, izolacje)